Tek Gecelik İlişkiler: Psikodinamik Kuram Ne Diyor?

Tek gecelik ilişkiler, modern yaşamda karşılaşılan bir ilişki biçimi olarak karşımıza çıkmaya başladı. Yüzeyde sadece cinsel haz, bireysel özgürlük ya da anlık bir tercih gibi görünebilir. Ancak psikodinamik terapi ekolü, bu ilişki biçimlerinin arkasında çok daha derin ve çoğu zaman bilinçdışı süreçlerin rol oynadığını vurgular.

Psikodinamik kuram, bireyin çocukluk deneyimlerini, ilişki örüntülerini, savunma mekanizmalarını ve içsel çatışmalarını analiz ederek, tek gecelik ilişkilerin psikolojik arka planını çok boyutlu biçimde anlamamıza olanak tanıyor.

---

1. Dürtülerin Ötesinde: Tek Gecelik İlişkilerin İçsel Motivasyonları

Freud’un klasik dürtü kuramının ötesinde, modern psikodinamik yaklaşımlar, cinselliği yalnızca bir boşalım ya da dürtü tatmini olarak değerlendirmez. Tek gecelik ilişkiler, bireyin yakınlık kurma arzusu ile bu yakınlıktan duyduğu korku arasındaki içsel çatışmaları yansıtabilir.

Nesne ilişkileri kuramı, bireyin erken dönem bakım verenleriyle kurduğu ilişkilerin içselleştirilerek gelecekteki romantik ve cinsel ilişkilerde tekrarlandığını savunur. Bu perspektiften bakıldığında, bazı bireylerde “yakınlık = tehdit” inancı gelişebilir ve bu da onları kalıcı ilişkiler yerine geçici cinsel temaslara yöneltebilir.

---

2. Savunma Mekanizmaları: Duygusal Korunma Yolları

Tek gecelik ilişkiler, bireyin içsel çatışmalarıyla başa çıkmak amacıyla kullandığı savunma mekanizmalarının dışavurumu olabilir. Psikodinamik terapi bağlamında sıkça karşılaşılan bazı savunmalar şunlardır:

• İdealleştirme ve değersizleştirme: Karşı taraf kısa sürede yüceltilir ve ardından değersizleştirilir. Bu, gerçek bir yakınlık kurmaktan kaçınmanın bir yoludur.

• Duygulanımın yalıtımı: Fiziksel birliktelik duygusal boyuttan ayrıştırılarak bağ kurma riski azaltılır.

• Rasyonalizasyon: “Sadece ihtiyacımı karşılıyordum” gibi düşüncelerle içsel çatışma bastırılır.

• Kaçınma: Duygusal derinliği olan ilişkilerde ortaya çıkabilecek kırılganlıklardan uzak durmak adına, geçici ilişkiler tercih edilir.

Bu mekanizmalar kısa vadede bireyi rahatlatabilir; ancak uzun vadede duygusal yalnızlık, kimlik karmaşası ve yetersizlik duyguları gibi sorunları besleyebilir.

---

3. Kendilik Psikolojisi Açısından Değerlendirme: Onaylanma ve Değer Görme İhtiyacı

Heinz Kohut’un geliştirdiği kendilik psikolojisi kuramı, tek gecelik ilişkilerin bireyin narsisistik kırılganlıklarını telafi etmeye dönük bir araç olabileceğini öne sürer.

Özellikle benlik yapısı kırılgan olan bireylerde, karşı cinsin ilgisi geçici de olsa kendilik değerini onarır. Bu geçici “onay” ve “arzulanma” hissi, içsel boşluğu kısa süreliğine giderir. Ancak dışsal kaynaklara bağımlı olan bu düzenleme sürdürülebilir değildir. Sonuçta kişi, tatmin olamama, boşluk hissi ve ilişki kurma yetersizliği gibi sorunlarla karşı karşıya kalır.

---

4. Bağlanma Kuramıyla Entegrasyon: Kaçıngan ve Kaygılı Bağlanmanın Rolü

Psikodinamik kuram ile bağlanma kuramı entegre edildiğinde, tek gecelik ilişkilerin altında güvensiz bağlanma örüntülerinin yattığı görülür. Özellikle:

• Kaçıngan bağlanan bireyler, duygusal yakınlık kurmaktan kaçındıkları için geçici fiziksel birlikteliklere yönelirler.

• Kaygılı bağlanan bireyler ise yoğun onaylanma ihtiyacı duyarlar; ancak derin bağlar genellikle hayal kırıklığıyla sonuçlandığı için, geçici ilişkiler onlar için kısa süreli bir “değerli hissetme” aracı haline gelir.

Bu bağlanma örüntüleri, bireyin ilişkilere yönelik güven, samimiyet ve süreklilik algısını derinden etkiler.

---

5. Tek Gecelik İlişkilerde Reenaktif (Yineleyici) Davranış Örüntüleri

Psikodinamik yaklaşım, bireyin geçmişte yaşadığı travmatik ya da olumsuz deneyimleri bilinçdışı düzeyde tekrar etme eğiliminde olduğunu savunur. Bu “reenaktif döngü” kapsamında:

Birey, çocuklukta yaşadığı reddedilme, değersizlik ya da terk edilme duygularını, tek gecelik ilişkiler aracılığıyla yeniden ve yeniden sahneye koyabilir.

Bu döngü çoğu zaman, “Bu kez farklı olacak” inancıyla sürdürülse de, sonuç değişmedikçe kişi derin bir hayal kırıklığı ve boşluk duygusu yaşar.

---

6. Borderline Kişilik Örüntüsü ile İlişkilendirme

Borderline kişilik örgütlenmesine sahip bireylerde, tek gecelik ilişkilere yönelim daha yaygındır. Bu bireylerde:

• Terk edilme korkusu yoğundur.

• İlişkilerde idealize etme ve değersizleştirme döngüsü sık görülür.

• Kendilik algısı kırılgandır ve duygusal regülasyon zayıftır.

Tek gecelik ilişkiler, bu  bireyler için hem yakınlık kurma arzusunu hem de bu yakınlıktan duyulan kaygıyı aynı anda deneyimleme fırsatı sunar. Ayrıca cinsellik, sıkça bir kendilik düzenleme stratejisi olarak kullanılır.

---

7. Sonuç: Yüzeyde Özgürlük, Derinde Ruhsal Çatışmalar

Psikodinamik kuram, tek gecelik ilişkileri yalnızca yaşam tarzı tercihi ya da bireysel özgürlük çerçevesinde değerlendirmez. Bu ilişki biçimleri, çoğu zaman:

• Bireyin içsel çatışmalarını,

• Bağlanma stillerini,

• Savunma mekanizmalarını ve

• Kendilik gelişimini yansıtan önemli ruhsal göstergelerdir.

Bu nedenle tek gecelik ilişkilerin psikolojik değerlendirmesi, yalnızca toplumsal normlar ya da ahlaki yargılar üzerinden değil; bireyin bilinçdışı dinamikleri, erken dönem ilişki örüntüleri göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.

Özetleyecek olursam. Bazı insanlar tek gecelik ilişkileri duygusal bağ kurmadan, sadece cinsel yakınlık yaşamak için tercih eder. Bunun nedeni kişinin çocuklukta yaşadığı ilişkilerden edindiği deneyimlerdir. Eğer kişi çocukken güvenli ve sevgi dolu ilişkiler kuramadıysa, büyüdüğünde insanlara tam olarak güvenmekte zorlanabilir. Bu durumda duygusal yakınlık tehdit gibi gelir ve kişi, kısa süreli ve yüzeysel ilişkilerle kendini daha güvende hisseder. Karşısındakini bir insan olarak değil de sadece fiziksel ihtiyaçlarını karşılayan biri gibi görebilir. Aslında bu, derinlerde bir bağ kurma isteği olsa bile, geçmişteki hayal kırıklıklarından korunmak için geliştirilen bir savunmadır.

---

Şefkatle Kal.