Obsesif Narsist Kimdir?

Obsesif narsist, hem narsist özellikler hem de obsesif özellikler gösteren kişidir. Kontrolcü, mükemmeliyetçi kişilerle muhakkak karşılaşmışızdır. Peki, bu davranışların ardında ne yatıyor? İşte burada obsesif narsist kişilik devreye giriyor. Obsesif narsist kişiler, hem narsistik hem de obsesif kişilik örüntülerini bir arada taşıyorlar.

Ben, Dolunay Zümrüt Çetin, Şişli İstanbul Nişantaşı’nda klinik psikolog olarak çalışıyorum. Bu yazıda obsesif narsistlerin özelliklerini, ilişkiler üzerindeki etkilerini hadi bugün birlikte konuşalım. Amacım, hem kendinizi hem de çevrenizdeki kişileri daha iyi tanıyabilmeniz. 

Obsesif Narsist Nedir?

Obsesif narsist kişiler, çoğu zaman hem kendi üstünlüklerini kanıtlamak hem de çevrelerini kontrol altında tutmak isterler. Bu noktada iki kişilik özelliği bir araya gelir:

• Narsistik Özellikler: Kendi değerini abartma, başkalarının başarılarını küçümseme, eleştiriye karşı aşırı hassasiyet.
• Obsesif Özellikler: Kurallara sıkı bağlılık, mükemmeliyetçilik, detaylara takılma ve aşırı kontrol ihtiyacı.

Bu iki özellik birleştiğinde, hem özel yaşamda hem de iş hayatında sık sık gerilim, çatışma ve hayal kırıklığı ortaya çıkar.

Obsesif Narsistlerin Belirgin Davranışları

Obsesif narsistleri tanımak, onlarla sağlıklı bir mesafede kalabilmenin ilk adımıdır. İşte sık görülen davranışlar:

1. Her şeyi kendi koyduğu kurallara göre yapma isteği: Bu kişiler, yaşamlarının neredeyse her alanını kontrol etmek isterler.
2. Detaycılık ve mükemmeliyetçilik: En küçük hatalara bile tahammül edemezler ve sürekli eleştirirler.
3. Başkalarının başarılarını küçümseme: Kendi başarılarını öne çıkarırken, çevresindekilerin başarılarını küçültme eğilimindedirler.
4. Duygusal mesafe: Sizi kırdıklarını üzdüklerini anlamakta zorlanırlar yani empati kurmakta zorlanırlar. İnsanlarla aralarına mesafe koyarlar ve yakın ilişkilerden kaçınırlar.
5. Eleştiriye aşırı hassasiyet: Eleştiri aldıklarında sert, kırıcı ve bazen manipülatif tepkiler verebilirler.

Bu davranışlar, hem özel hem de profesyonel ilişkilerde sık sık sorun yaratır ve karşı tarafta özgüven kaybı gibi etkiler bırakabilir.

Obsesif Narsistlerin İlişkiler Üzerindeki Etkileri

Obsesif narsist kişilerle uzun süreli ilişkiler, çoğu zaman zorlayıcıdır. İlişkideki temel sorunlar şunlardır:

• Kontrol ve manipülasyon: Her şeyi kendi istedikleri gibi olmasını isterler, karar süreçlerini domine ederler. Siz kendinizi nesne gibi hissedebilirsiniz.
• Kaygı: Sürekli eleştiri ve beklenti, ilişkiyi tüketir.
• Özgüven kaybı: Küçümsenme ve eleştirilme, bireyin kendine olan güvenini sarsabilir.

Bu nedenle, obsesif narsistlerle ilişkilerde sınır koymak büyük önem taşır.

Obsesif Narsistlerle Başa Çıkma Yöntemleri

Obsesif narsist kişilerle karşılaştığınızda uygulanabilecek bazı stratejiler şunlardır:

1. Sınırlarınızı net belirleyin: Onların kontrolcü davranışlarına karşı kendi sınırlarınızı koyun ve net olun.
2. Duygusal ihtiyaçlarınızı önemseyin: Kendi hislerinizi göz ardı etmeyin, duygusal sağlığınızı koruyun.
3. Gerçekçi beklentiler: Obsesif narsistleri değiştirmeye çalışmayın, bir insan ancak kendi isterse değişir.
4. Mesafe koyun: Gerektiğinde fiziksel veya duygusal mesafe koymaktan çekinmeyin.
5. Profesyonel destek alın: Psikolog desteği, hem kendinizi anlamanıza hem de ilişkilerde daha güçlü olmanıza yardımcı olur.

Ben Narsist miyim?

Bazen bir şey olur, bir söz duyarız, bir bakış hissederiz ve içimizde bir yer sızlar ya da aniden savunmaya geçeriz. Bu tepkilerin çoğu, aslında geçmişte bir yerde öğrendiğimiz, kendimizi koruma biçimlerimizdir. O yüzden biraz durup içimize dönmek, bu duyguların nereden geldiğini merak etmek kendimizi daha yakından tanımamıza yardımcı olabilir.

Mesela eleştirildiğimizde neden hemen gerildiğimizi, birinin başarısı karşısında neden bazen kıskançlık ya da küçümseme hissettiğimizi fark etmek iyi bir başlangıçtır. Kontrol etme ya da mükemmel olma çabamızın bizi ve çevremizdekileri ne kadar yorduğu üzerine düşünmek iyi olabilir. Birinin üzüntüsüne neden zaman zaman mesafeli kaldığımızı ya da üstün hissettiğimiz anlarda aslında hangi kırılgan duygularımızı gizlediğimizi düşünmek de bize kendimizle ilgili çok şey anlatabilir.

Bu tür farkındalıklar, kendimizi eleştirmek ya da suçlamak için değil, iç dünyamızdaki hareketleri anlamak için gereklidir. Çünkü insan bazen kendine yabancılaşır; ne hissettiğini, neden böyle davrandığını bilemez. Oysa bu sorulara içtenlikle yaklaşmak, o yabancılığı azaltır. Belki de asıl önemli olan, kendimize dürüst ama şefkatli bir gözle bakabilmektir.

Her duygunun, her tepkinin bir nedeni vardır; önemli olan onları bastırmak değil, anlamaya çalışmaktır. Kendimizi yargılamadan, merakla gözlemleyebildiğimizde, hem kendi içimizle barışırız hem de başkalarıyla kurduğumuz ilişkiler daha gerçek, daha sıcak bir hale gelir.

Obsesif narsist kişilik özelliklerini anlamanın en etkili yolu kendinizi ve çevrenizi gözlemlemektir. Aşağıdaki sorular farkındalık kazanmanıza yardımcı olabilir:

• Eleştirilere karşı aşırı tepki veriyor muyum?
• Başkalarının başarılarını küçümsüyor muyum?
• Detaylara takılmak hayatımı zorluyor mu?
• Biri karşımda ağladığında bunu çok da önemsemiyor muyum?
• Kendimi sürekli üstün görme eğiliminde miyim?

Bu sorulara verdiğiniz cevaplar, hem kendi davranışlarınızı hem de çevrenizdeki kişilerin özelliklerini anlamanızı sağlar.

Obsesif Narsistlerle İletişim

İlişkilerde daha sağlıklı iletişim kurmak için bazı ipuçları şunlardır:

• Kısa ve net mesajlar verin: Uzun açıklamalar veya duygusal yoğunluk, onları manipülatif davranmaya itebilir.
• Destek ağınızı güçlendirin: Arkadaşlar, aile, bir psikolog, duygusal dayanıklılığınızı artırabilir.

Grandiyöz narsisizm

Şimdi bir de grandiyöz narsistik özellikler üzerine konuşalım. Bireyin kendini aşırı derecede önemli, özel ve diğer insanlardan üstün görmesiyle karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Bu kişiler, genellikle kendi yeteneklerini ve başarılarını abartma eğilimindedir ve çevrelerinden sürekli hayranlık, takdir ve onay beklerler.

Başkalarının duygularına karşı duyarsız olabilir, empati kurmakta zorlanabilirler. Kendilerine yönelik eleştirileri kabul etmekte güçlük çeker, hatta bu tür durumları kişisel bir saldırı olarak algılayabilirler.

Grandiyöz narsisistik bireyler, genellikle dikkat çekmeyi sever, liderlik rollerine yönelir ve çevrelerinde hayranlık uyandıracak bir imaj yaratmaya çalışırlar. Yüzeyde özgüvenleri yüksek görünse de, bu durum çoğu zaman içsel bir değersizlik duygusunu örtbas etme çabasını yansıtır. Sonuç olarak grandiyöz narsisizm, bireyin kendilik algısını aşırı yüceltmesi ve başkalarıyla olan ilişkilerinde üstünlük arayışıyla belirginleşen bir kişilik yapısıdır.

Ben, Dolunay Zümrüt Çetin, Şişli İstanbul Nişantaşı’nda klinik psikolog olarak çalışıyorum, yaşadığınız deneyimleri anlamanıza ve bu deneyimlerle başa çıkma yolları geliştirmenize yardımcı olabilirim. Daha fazla bilgi ve destek için nisantasipsikolog.com.tr ve Instagram sayfam üzerinden bana ulaşabilirsiniz.

Şefkatle kalın.

Nişantaşı-Şişli İstanbul

Tel: 0 542 593 67 58