Obsesif Kompulsif Bozukluk nedir?
Obsesyon, düşünce demektir. Yani aklımıza gelen herhangi bir düşünce… Fakat bu düşünce istemediğimiz, rahatsız edici bir nitelik taşıyorsa, buna obsesyon diyoruz.
Kompülsiyon ise tekrar eden davranışlar anlamına gelir. Yani istemeden, zorunlu hissederek sürekli tekrarladığımız davranışlarımız, kompülsiyonlarımızdır.
Burada ortak nokta; istenmeyen düşünceler ve istenmeyen davranışlardır.
Obsesif kompülsif bozukluğu (OKB) olan kişilerde, rahatsız edici düşünceler ortaya çıkar ve bu düşünceler kişide yoğun bir endişe yaratır. Kişi, bu endişeden kurtulmak için çoğu zaman tekrarlayıcı davranışlar (ritüeller) yapar.
OKB’yi bilişsel davranışçı terapi ile yenebiliriz.
Birçok kişi bu rahatsızlıktan muzdarip; fakat iyi haber şu ki, bunun üstesinden gelebilecek güce sahibiz. Bilişsel davranışçı terapi bize bu gücü kazandırır.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Nasıl Geçer?
OKB’yi devam ettiren iki temel unsur vardır: Düşüncelerimiz ve davranışlarımız.
Seanslarda bu iki alan üzerinde çalıştıktan sonra OKB’yi yönetmeye başlamak çok daha kolay hale gelir. Ancak çoğu zaman düşüncelerimizin farkında bile değilizdir. Seanslarda bu düşünceler üzerinde özellikle duruyorum çünkü bu durumu sürdüren asıl unsur, düşüncelerimizdir. Onların üzerine çalışmak gerekir ki duygularımızı ve davranışlarımızı yönetmek mümkün olsun.
Kompülsiyonları, yani tekrarlayıcı davranışlarımızı bıraktıkça kaygı seviyemiz çok ama çok yükselir. Fakat aynı anda obsesif kompülsif bozukluk yavaş yavaş düzelmeye başlar.
Bir danışanım ilerleyen seansların ardından şöyle demişti:
“Tekrarlı davranışlarımı o kadar çok yapıyormuşum ki, resmen bir günde üç günü yaşıyormuşum. Şimdi artık bir günde sadece bir günü yaşıyorum. Çok daha enerjik ve mutluyum.”
Gerçekten de OKB çok zaman alır, insanı yorar; deyim yerindeyse hayattan bıktırır.
OKB Örnekleri
Örneğin, kişi mikrop ya da kir takıntısına sahipse, ellerini defalarca yıkamak gibi güçlü bir alışkanlık geliştirebilir. Bu kişiler, uyumadan önce kapıları birçok kez açıp kapatabilirler. Bu tür tekrarlayıcı davranışlar (ritüeller) kişiyi oldukça yorar.
Bu davranışlar, obsesif düşüncelerin yarattığı endişeyi yalnızca kısa süreli olarak hafifletir. Aslında, OKB’yi sürdüren en temel etken, bu tekrarlayıcı davranışlarımızdır.
Sık görülen obsesyon ve kompülsiyon örnekleri:
- Bir şeyleri tekrar tekrar kontrol etme
- Belirli bir sırayla nesnelere dokunma
- Sürekli bir şeyleri sayma
- “Ya sevdiklerime istemeden zarar verirsem?” düşüncesiyle panik yaşama
- İstenmeden zihne gelen cinsel görüntü ve düşünceler
- Dine ya da Tanrı’ya istemeden küfretme düşünceleri
- Düzen ve simetriye karşı aşırı hassasiyet
- Gereksiz eşyaları biriktirme, atamama
Evden Çıkarken Elektrikli Eşyaları Kontrol Ediyorum Bende OKB mi var?
OKB yaşamayan kişilerin de evden çıkmadan önce elektrikli eşyaları tekrar tekrar kontrol etme gibi kompülsiyonları (tekrarlayıcı davranışları) olabilir. Ancak aradaki fark şudur: OKB’si olan kişiler bu ritüelleri her gün ve kendilerini aşırı derecede yoracak şekilde uygularlar.
OKB’li bireylerin çoğu, yaptıkları davranışların mantıklı olmadığını fark eder; fakat yine de bu tekrarlayıcı davranışları yapmaktan kendilerini alıkoyamazlar.
Unutmayın, OKB ile yaşamak zorunda değilsiniz.
Düzenli terapilerle OKB’nin üstesinden gelmek mümkündür. OKB, iyileşebilen bir ruhsal durumdur.
